Swot Analizi

Günümüzde artık tüm sektör ve kurumlarda -son zamanlarda da sporda- geniş kullanım alanı bulan SWOT ANALİZİ konusunda,  yönetim ve kulübümüz tarafından ivedilik ile bir çalışma başlatılması kaçınılmaz olmuştur. Çağdaş bir yönetim anlayışı ile vizyon, misyon, değerlerimiz, ilkelerimiz,  hedeflerimiz ve stratejik planlarımızı ortaya koyacak isek eğer,  bu konuya daha fazla duyarsız kalamayız.

Peki, nedir o zaman SWOT ANALZİ?

SWOT Analizi incelenen kuruluşun, tekniğin, sürecin veya durumun güçlü ve zayıf yönlerini belirlemekte ve dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehditleri saptamakta kullanılan bir tekniktir.

SWOT, aşağıdaki yer alan İngilizce kelimelerin baş harflerinden oluşturulmuş bir kısaltmadır.

Strength : Örgütün güçlü/üstün olduğu yönlerinin tespit edilmesi demektir
W:Weakness : Örgütün güçsüz/zayıf olduğu yönlerin tespit edilmesi demektir
O:Opportunity : Örgütün sahip olduğu fırsatları ifade etmektedir
T:Threat : Örgütün karşı karşıya bulunduğu tehdit ve tehlikeleri ifade etmektedir.

Örgütlerde SWOT analizi yapılmasının başlıca iki yararı bulunmaktadır.

• Birinci yararı; kurumun şu anki mevcut konumunun ne olduğunu net şekilde ortaya dökmesidir. S ve W harfleri olarak ifade edilen analizin ilk kısmı, bu durumun yani kurumun güçlü ve zayıf yönlerinin, olumlu-olumsuz iş akışı ya da performansının belirlenmesi, o kuruma "kendisini bilmesi" gibi önemli bir edinim ve bilgi sağlar.

• O ve T harfleri ile belirtilen analizin ikinci bölümü ise daha çok dışsal etkileri, piyasadaki oluşumu, kurumun burada olası fırsat ve tehditlere karşı "ne yapabileceğinin" bir analizidir. Yani ikinci kısım, şu anı değil, gelecekteki olası gelişmelere yönelik bir durum değerlendirmesini içerir, bu açıdan biraz daha tahmine ve öznel verilere dayanır. Bu anlamda SWOT Analizi, 4 kapsamı içeren 2 yönlü (hem iç hem dış) bir analiz tekniğidir.

SWOT analizi yapılarak örgütün mevcut durumu tespit edilir. Bu çerçevede güçlü ve zayıf yönler ile örgütün karşı karşıya bulunduğu fırsatlar ve tehdit unsurları ortaya konulmaya çalışılır. Bu anlamda SWOT "mevcut durum" analizidir.

SWOT aynı zamanda örgütün gelecekteki durumunun ne olacağını tespit ve tahmin etmeye yarayan bir analiz tekniğidir. Bu anlamda da SWOT bir "gelecek durum" analizidir.

Bu açıklamalar çerçevesinde SWOT analizini yakını ve uzağı görmemizi sağlayan bir gözlük olarak algılayabiliriz.

SWOT Analizi, önceden belirlenmiş bir konu dahilinde karar alma aşamasında yardımcı bir araç olarak kullanılır. Analizin temel amacı karar verme aşamasında konu ile ilgili kuvvetli veya zayıf, avantajlı veya dezavantajlı noktaların beraberce görülebilmesini sağlamaktır.

Stanford Üniversitesi'nde Albert S. Humphrey tarafından yürütülen araştırmalar sonucunda geliştirilen SWOT tekniği kişisel veya kurumsal yapıların pazarın mevcut durumuna göre karar almalarını sağlamak için iç ve dış durumu yansıtan bir ayna olarak nitelendirilebilir.

SWOT Analizinin her iki yönde de kurumsal işlerliği ortaya koyması açısından o kuruma büyük olanak sağladığı şüphesizdir. Fakat bu olanağın iyi biçimde değerlendirilmesi, firmanın iç yapısı ve iş akışının, çalışanların durumunun, çevresel ortam ve çalışma düzeninin, teknoloji düzeyinin, müşteri profilinin, kurum kültürünün, performans değerlerinin, bilgi akışının ve diğer tüm unsurların dikkate alınması gerekir. Aksi takdirde, eksik bilgi ve yetersiz analiz verileriyle firma için gerçek sonuçlara ulaşmak ve başarılı olmak imkânsızlaşabilmektedir. SWOT analizlerini PEST (Political, Economic, Social and Technological) analizleri ve Beyin Fırtınası (Brainstorming) teknikleri ile beraber kullanmak mümkündür.


SWOT Analizinde İç-Dış Durum Değerleri

SWOT Analizinde temel başarı, doğru soruyu sorup, bu soruya doğru cevabı verebilmekte yatar. Örneğin değerlendirmenin ilk kısmı olan "mevcut durumun", güçlü ve zayıf yanların belirlenmesi sürecinde değerlendirmesi gereken faktörlerin seçimi ve bunlara ait değerlerin doğru olarak belirlenmesi çok önemlidir.

Söz gelimi herhangi bir firma için bu mevcut durum değerleri söyle belirlenebilir ve burada belirlenen faktörler analizde sorulacak sorular olarak listelenir.

Örneğin güçlü ve olumlu yönleri belirleme kısmında;
• Güçlü bir lidere ve yetenekli yöneticilere sahip miyiz?
• Yeni ve bize faydası olan teknolojileri kullanıyor muyuz?
• Yeni ürün ve yeni stratejiler geliştirebiliyor muyuz?
• Bilgi ve becerisi yüksek çalışanlara sahip miyiz ?

ve bunlara eklenebilecek yeni sorularla içsel güç ve başarı durumu yani SWOT Analizinin "S" bölümü analiz edilmiş olur.

Benzer şekilde;

• Kurumsal yapıda stratejik bir hedefleme eksikliği var mıdır?
• Lider, yönetici ve çalışanların yetenek ve bilgilerinde bir yetersizlik söz konusu mudur?
• Ar-Ge (araştırma ve geliştirme)ye verilen önem ne ölçüde?
• Kurum kültürümüzde aşınma ya da eksiklik söz konusu mu?
• Satış, pazarlama, ürün ya da hizmet kalitesi ve verimliliğimizde düşüklük var mı?

vs. Gibi içsel yapının zayıf ve olumsuz yönlerinin (W bölümü) tespit edilmesine yönelik sorular listelenir.

Dışsal göstergeler ise "O" ile simgelenen potansiyel dışsal fırsatlar ve "T" ile simgelenen tehlikelerden oluşur. Bu kısımlar için değerlendirmeye alınacak değerleri şöyle özetleyebiliriz;

Örneğin fırsat yaratan değerleri,

• Teknoloji ve iç-dış pazarlarda oluşan değişimler
• Devletin, hükümetin ya da uluslararası kurumların (AB gibi) politikalarındaki değişiklikler
• Ülkedeki ekonomik ve sosyo-kültürel yapıdaki gelişmeler

Tehdit ve risk yaratan değerleri ise,

• Kurum olarak karşılaşabileceğimiz engeller nelerdir ?
• Mevcut ve potansiyel rakiplerimiz ne yapmaktalar?
• Ürün ve hizmet üretirken, iç ve dış sektörde iş, ürün veya hizmet standartları değişmekte mi ?
• Durmadan ilerleyen ve değişen teknoloji piyasadaki konumumuzu tehdit ediyor mu ?
• Nakit durumumuzu zora sokacak finansal sorunlarımız var mı ?

olarak belirtebiliriz.

SWOT Matrisi sonucu  aşağıdaki 4 soru sorularak kuruluşun geleceğine yön veren politikalar belirlenir:

1. Her bir güçlü yanımızı nasıl kullanabiliriz?
2. Her bir zayıf yanımızı nasıl düzeltiriz?
3. Her bir fırsatı nasıl değerlendiririz ?
4. Her bir tehdidi nasıl bertaraf ederiz ?

SWOT Analizinin Etkinliği ve Başarısı Analiz Çeşitliliğine Bağlı

SWOT analizinden beklenen yararı elde etmek, değerlendirmenin anlamlı ve doğru sonuçlar çıkarması ve buna bağlı olarak kurumsal yapının iç-dış durumunun belirlenmesi; SWOT analizinde değerlendirmeye alınan faktörlerin değerlerinin, çok sayıda başka analizle desteklenmesine bağlıdır. Şöyle ki; eğer çevresel fırsatları SWOT analizinde değerlendirmek istiyorsak, örneğin müşteri istek ve düşüncelerinin belirlenmesi için "müşteri analizi" yapılmalıdır. Burada çıkacak müşteri beklentileri değerleri, fırsatlar hanesine yazılabilmelidir. Benzer şekilde risk ve tehditler değerlendirilmesi isteniyorsa iç ve dış pazarlardaki rekabet yapısını ve rakiplerin gücünü belirlemek için "rekabet analizi" mutlaka yapılmalıdır, burada çıkan değerler de tehdit ve riskler bölümüne yazılabilmelidir. Benzer şekilde piyasa yapısını öğrenmek için "pazar analizi", sosyo-ekonomik ve demografik yapıyı belirlemek, devletin ekonomi yönetimi politikalarını değerlendirmek için "çevre analizi", kurumun kendi iç durum ve performansını öğrenmek için "performans analizi", kurumun içinde bulunduğu piyasadaki faaliyet alanlarının genişliği ile ilgili "stratejik seçeneklerin belirlenmesi" gibi çok sayıda analiz ve teknikle SWOT analizi için yeteri veri ve bilgi akıtılmalıdır.

Kısaca özetlersek SWOT analizi, bu gibi birbirinden bağımsız ve farklı analizlerle beslenen büyük bir ırmak gibi olmalıdır. Ne kadar çeşitli ve yüksek hacimli bilgi ve veri akıtan analizler devreye sokulup kapsamlı veriler elde edilebilirse, SWOT analizinde oluşacak sonuçlar da çok daha net olacak, kurum yöneticilerine şu an ve gelecek için daha net öngörüler ve sağlıklı bir perspektif kazandırabilecektir.

SWOT analizi yapılırken, analiz ekibi içerisinde bir muhasebeci, satış uzmanı, yönetici ve üretim uzmanı (mühendis) bulunması faydalı olacaktır.

Futbol açısından konuya bakıldığında ise aşağıdaki genellemeleri yapabilmek mümkündür:

Ekonomik, sosyo - kültürel, teknolojik vb. açılardan yoğun bir değişimin yaşandığı ve yeni performans kriterlerinin ortaya çıktığı günümüz rekabet ortamında başarılı olunabilmesi; futbol takımlarının kendi güçlü ve zayıf yönlerini belirleyerek, fırsatlardan maksimum faydayı sağlayacak stratejileri geliştirmelerine bağlıdır. Türk futbol kulüplerinin yaşadığı ağır ekonomik/mali sıkıntıların, sportif başarının önünü kesmesi tehditi altında bulunduğumuz bu dönemde, konu daha da önem taşımaktadır.

       Takımlarımızın gerçekleştirilebilir amaçlarını ve alternatif stratejilerini ortaya koyabilmesi, dış çevrenin ayrıntılı bir şekilde tahlil edilmesi kadar, futbol takımlarının kendi kaynak ve kapasitesini belirlemesine ve güçlü-zayıf yönlerini açığa çıkarmasına da bağlıdır.

       SWOT analizi, kulüplerin hem kendi iç durum değerlendirmesine, hem de kendi dışındaki dışındaki rakiplerin durumlarının analiz edilmesine imkan sağlayacaktır. Özetle, SWOT analizi iç ve dış durum analizini içeren bir stratejik yönetim tekniğidir.  SWOT analizi yapılmasının başlıca iki yararı bulunmaktadır. İlk olarak, SWOT analizi yapılarak takımın mevcut durumu tesbit edilmekte; bu çerçevede güçlü ve zayıf yönler ile takımın karşı karşıya bulunduğu fırsatlar ve tehdit unsurları ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Bu anlamda SWOT takımların  bir “mevcut ve gelecek durum” analizidir.

Yaklaşık 2.5 sene önce forumda bu konu başlığını açmış ve Sayın Tuğrul Akşar’dan alıntılar yaparak, Galatasaray kulübü üzerine yapılan SWOT Analizi’nden örnekler vermiştim. Şimdi ise gene bu bakış açısı ve Tuğrul beyin yapmış olduğu çalışmalardan da faydalanarak, SWOT analizini, Eskişehirspor’umuza uyguladığımızda, -benim aklıma ilk aşamada gelenler-  aşağıdaki durumlara benzer fikirler ile karşılaşacağımızı düşünüyorum.

Güçlü Yönler
       1. Futbol’da,  Anadolu devrimini gerçekleştiren bir kulüp olması.

2. Hatırı sayılır bir taraftar kitlesine sahip olması.

3. Takımına ve şehrine sadık, cefakâr bir taraftar yapısının bulunması.

4. Eskişehir’deki maçların tüm takımlar için çok zorlu bir deplasman olması.

5. Bilet ve kombine gelirlerinin birçok kulübe göre açık ara önde olması.
       
       6. Köklü bir kültür ve geçmişe sahip olması.  

7. Şehirde 2 Üniversite’nin ve BESYO’nun bulınması.

8. Altyapı tesislerinin tamamlanmak üzere olması.

       
       Zayıf Olduğu Yönler
       1. Yönetimin şeffaf ve katılımcı bir yaklaşım izlememesi.

2. Stratejik ve uzun vadeli hedeflerin açık olarak belirlenmiş olmaması

3. Mali sorunlarının olması.

4. Geniş ve üst sıraları zorlayacak bir kadroya sahip olunmaması
   
       5. Ligimizdeki üst düzey kulüplerle kıyaslandığında bütçesinin yeterli büyüklükte olmaması.

       6. Yapılan transferlerde izleme komitesinin bulunmaması.

       7. Alt yapı sistematiğinin tam olarak oturtulamaması.

       8. Genç ve yetenekli oyuncuların takıma kazandırılamaması.

       9. Stadımızın yetersizliği.

10. Kulüp üyeliği ve Taraftar ürünleri konusundaki sıkıntılar.

       
       Fırsatlar
       1. Orta sahaya yapılacak transferler ile, ikinci yarıda üst sıralar zorlanabilecektir.

2. Türkiye Kupasında final oynayabilme hedefi, UEFA’ya açılan en yakın kapıdır.

3. Lig ve Kupa’daki başarılar hem maddi, hem manevi yönden kazanımlar sağlayacaktır.

      4. Kazanılan başarılar, süper ligde yeni olan ve oturmaya çalışan takımımıza istikrar ve başarı getirebilecektir.

       5. Kazanılan sportif başarı, mali bir rahatlama sağlayacak ve yeni hedefler oluşmasını sağlayacaktır.

       6. Kazanılan başarılar ile taraftar sayısındaki artış ve prestij üst düzeye çıkacaktır.

 7. Kazanılan başarılar şehir turizmine de olumlu katkılar sağlayacaktır.
       
       Olası Tehdit ve Riskler
       1. Futbolcuların transfer ücretleri, maç başı alacakları ve primlerinin ödenmesinde yaşanabilecek sıkıntılar.

2. Mali problemlerin takım içinde moral motivasyonu olumsuz etkileyebilecek olması.

3.Transfer politikasının yanlış olması ve yeni transferlerin uyum sağlayamaması.

       4. Takımın form ve moral düzeyinin, alınacak olası mağlubiyetlerle, hedeften uzaklaşılmasına neden olabilmesi.

       5. UEFA kriterlerine uyum konusundaki sıkıntılar.

6. Yeni stadın şehir dışına yapılması durumunda beklenilen taraftar sayısına ulaşılamaması.

7. Kongrelerde aday zenginliğinin sağlanamaması.

 SONUÇ
       Yukarıda belirtilen analizler sonucunda mevcut durum değerlendirmesi yapıldıktan sonra, vizyon, misyon ile beraber, gerçekçi hedefler konulabilir ve bu hedefler de stratejik planlamalar ile yönetilebilir. Ancak bu amaçlara ulaşabilmek için yeni taktik ve stratejiler geliştirebilmesi, her şeyden önce bu tür –geniş kapsamlı ve katılımlı- analizler yapılmasını zorunlu kılmaktadır.