Açık Tribünün Üstü Kapatılıyor mu ?

TOKİ zaten bize borçlu




Kent Konseyi Başkanı Kazım Kurt ile bu hafta Atatürk’ün Savarona yatında yaşanan skandaldan, Atatürk Stadyumu hakkındaki tartışmalara uzandık. Atatürk Stadyumu’nun “tescilli” olduğunu ve kesinlikle yıkılamayacağını söyleyen Kurt, “Ama liberal zihniyet buraya gözünü dikti. TOKİ yeni stada illa bedel istiyorsa, Muttalıp’ta hazine arazilerine konut yapabilir. Zaten Eskişehir’de yapıp sattığı 10 bine yakın konut yüzünden Eskişehir’e borçludur” dedi.

Öncelikle “haftanın olayından” bir giriş yapalım. Size göre bu haftanın en önemli olayı neydi?

Geçen haftanın en düşündürücü konusu Atatürk’ün yatı Savarona’da alem yaparken insanların basılmasıydı. Bu olay Türkiye’nin gerçekten bir kültür karmaşası içinde olduğunu ve bazı şeylerin oturmadığını gösteriyor. Türkiye’de öyle bir özelleştirme mantığı oluştu ki... Bazı yasalarla korumak zorunda olduğumuz eserlerin satışı ne noktaya geldiğimizi gösteriyor. Tarihi değeri olan bu yat korunmalıydı. Belki özelleştirenler bu amaçla da özelleştirdi ama koruma sürekli olmadığı için bu gerçekleşmedi. Özel mülkiyet altındayken bile korunması gereken eserlerdir bunlar. Nasıl Odunpazarı evlerinde vatandaş kapısının kolunu bile değiştiremiyorsa, bu yatın durumu da farklı değildir. Özelleştirilirken müze olması şartı getirilmeliydi. Ama maalesef bu mantık ülkeyi komik bir hale getirdi. Bu komikliğin sorumlusu kimdir? O işi yapanlar mı, yoksa her şeyi satıp paraya çevirmeye çalışan zihniyet mi? Yasa ile korunması gereken bu unsurlar korunamamıştır.

Bir avukat olarak olayın şu anki hukuki boyutunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Savarona yatı halen kiralı halde duruyor, el konulamadı...

Özelleştirme şartnamesini ve hangi koşullarla kiralandığını bilmiyorum. Ama ne olursa olsun Atatürk’ün kullandığı eserler tarihi ve kültürel bir varlık olarak korunmak zorundadır. Atatürk’ün elbiseleri bile bu yasayla koruma altına alınırken, bu yat da bana göre kamu yararı gözetilerek geri alınmalıdır. Asıl sorun Türk burjuvazisinin oluşmamasıdır. Türk kültürüne sahip çıkacak bir burjuvazi oluşmamış. Özelleştirmelerden bir şeyler alanlara baktığımızda kültürel değerlerini düşünmediklerini görüyoruz. Örneğin, boğazda tarihi bir yalı satılıyor. Özelleştirmeden sonra da kısa süre sonra ya yangın çıkıyor yerine inşaat yapılıyor, ya da bir eğlence merkezine dönüştürülüyor. Mesela özel sektöre ait müzeler yok, Koç ve Sabancı gibi Türkiye’nin sahibi olan zenginleri dışında.... Önümüzdeki günlerde bu yatın kiralanmasının arkasında çok çapraşık ilişkiler ortaya çıkacağına inanıyorum.

Savarona yatından söz etmişken, Eskişehir’e dönersek, bizim de başka bir “tescilli tarihi eserimiz” gündemde. Atatürk Stadyumu... Buraya ilişkin tartışmaları nasıl değerlendiriyorsunuz?

Atatürk Stadı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından tescil edilmiş ve korunması gereken bir alandır. Tescil edilmiş bir alanın kullanılış amacının değiştirilmesi de mümkün değildir. Tıpkı Savarona yatında olduğu gibi... Stadyum, meslek okullarının bulunduğu bölge ve Vilayet Meydanı, Cumhuriyet ile özdeşleşmiş alanlarımızdır ve bu yüzden tescil edilmişlerdir. Ama liberal zihniyet buraya gözünü dikti. Bu bölgenin mutlaka ticarete ve inşaata açılması gibi bir hedef var bazılarının kafasında...

AKP İl Başkanı Salih Koca’nın açıklaması konusundaki yorumunuz nedir?

Öncelikle, AKP İl Başkanı devletin kurumları adına konuşamaz. Bu onun işi değildir. Hükümet adına bile konuşamaz. Çünkü sadece AKP’lileri temsil eden bir kurumun başıdır. Dedikleri yapılamaz çünkü yasalar vardır. Atatürk Stadyumu için en önemli yasa da 2886 sayılı koruma yasasıdır. Ve Eskişehirspor’un tarihi olarak da orası korunmalıdır.
Başka bir yere stadyum yapılabilir, yapılmalıdır. Büyükşehir Belediyesi de Muttalıp bölgesinde bu konuda spor komplekleri için imar çalışmalarını yaptı, devam da ediyor. Eğer yapacaklarsa buyursunlar oraya yapsınlar. Başbakan’ın da sözü var. UEFA Şampiyonası olmasa bile o stadı yapacağız dediler. Buradaki alanın TOKİ’ye ve yandaşlara satılıp rant sağlanmasına Eskişehirliler engel olacaktır. Burayı betonlarla doldurursak, tarihimize de sahip çıkmış olmayız, yarın başkaları da çıkıp bizim yaptığımız eserleri rant uğruna yıkar geçer.

Burada ana sorun da “TOKİ’ye yeni stadyum karşılığında bir şeyler sağlamak gerekir” düşüncesinden kaynaklanıyor galiba. “Karşılığı verilmezse TOKİ’nin artık bu projeyi gerçekleştirmeyeceği” genel bir kanı oldu.

TOKİ illa ben karşılığında bedel isterim diyorsa, bu devlet mantığına uymaz. Ama Muttalıp’ta TOKİ’ye hazine arazileri verilir. Ucuz arsalarda, ucuz evler yapıp satar. Öte yandan şimdiye kadarki Eskişehir projelerine bakarsak bunların yarısının davalık olduğunu da görüyoruz. Çoğu zamanında teslim edilmedi. TOKİ zaten Eskişehir’e çok şey borçlu. 10 bin civarında konut yaptı. Kimseye sormadan... Ihlamurkent, Vadişehir, sonra Sıraevler... Araları 20 kilometre. Aşağısöğütönü... Arada 15 kilometre. Bunların hepsinin kullanma suyu, ulaşımı gidecek. İki ay içinde de tamamlanmasını istedi. ESKİ sıkıntı içinde de olsa yaptı. Bu konutlar aynı bölgeye yapılsaydı şimdi trafik sorunu da yaşamazdık. Ulaşım sıkıntısı yaşanıyor. YaniTOKİ yaparken yerel düzeni de bozuyor. Stadyum işinde de böyle hareket ediyorlar.

Diyelim ki, yeni stadyum Muttalıp’a yapıldı. Birçok kişi Atatürk Stadyumu’nun bu haliyle işlevsiz kalacağına ve yıkılması gerektiğine inanıyor. Bu stada bu haliyle de farklı işlevler sağlanabilir mi sizce?

Eskişehir’in geçmişi, kültürü, tarihi ve geleceği o arazide yatıyor. Atatürk Stadyumu’na daha farklı fonksiyonlar kazandırılabilir. Hazır meydan işte... 50 dönümden fazla...
Bu haliyle gösteriler, konserler yapılabilir. Arkasındaki yeşil alanlar düzenlenebilir. Bu haliyle de çeşitli fonksiyonlarla yaşatılabilir.

Eskişehirliler Cumhuriyet eserlerine daha çok sahip çıkmalı
Atatürk Stadyumu’nun bir “kültürel değer” olarak tartışıyoruz. Öte yandan Eskişehir’in başka kültürel değerleri de “tartışılmayı” bekliyor galiba...

Eskişehir, yaklaşık 4 bin yıllık bir yerleşim alanı. Örneğin, şu an Yazılıkaya’da bir çalışma var, ama somutlaşmamış bir çalışma. Yaklaşık 7-8 yıl önce Eskişehir milletvekillerinin de imzasıyla koruma altına alındı ama bir işlev kazandırılamadı. O anıt gerçekten parçalanmak üzere... Anadolu topraklarındaki binlerce yıllık bir tarih silinebilir. Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya valiliklerinin bu konuda farklı bir çaba içine girmesini dilemekten başka çare yok. Seyitgazi yöresinde de ciddi kalıntılar ve tarihi eserler var. Pessinus da, Ballıhisar’daki Kibele de önemli bir unsur... Küllüoba Höyüğü’nde yapılan kazılar... Eskişehir’in en eski yerleşim yeri olarak kabul ediliyor. Milattan önce 4 bin yılına kadar... Şu anda İstanbul Üniversitesi’nden gelen bir ekip orada çalışıyor. Ama bu konularda gerekli tanıtımlar yapılmıyor. Odunpazarı Beledyesi’nin Odunpazarı’ndaki çalışmaları da yetersizdir, ama takdire şayandır. Devam etmelidir. Şeyh Edebali’ye, Nasreddin Hoca’ya, Yunus Emre’ye ne belediyeler ne de valilik yeterince sahip çıktı. Yunus Emre için bu yıl daha çok çaba harcandı ancak önümüzdeki senelerde bu etkinliklerin daha da sivilleşmesi ve halkın içine katılması gerektiğine inanıyorum. Seyyid Battalgazi ve Şücaeddin Veli gibi önemli şahsiyetleri de öne çıkararak bir kültür hamlesi yapılabilir. Ama bence en önemlisi, Kurtuluş Savaşı’nın en önemli çarpışmalarının olduğu alanların Eskişehir’de olduğu unutulmamalıdır.
Örneğin İnönü... Sakarya meydan savaşı... Kurtuluş Savaşı’nın en önemli ayaklarından biri olan bu savaş, Sakarya ve Porsuk nehirleri arasında gerçekleşmiştir. Bu da ön plana çıkarılabilir. Afyonkarahisar’da Kocatepe etkinlikleri kültürel anlamda öne çıkmaya başladı, bir örnektir.
Eskişehir, Osmanlı döneminden çok eser olmayan bir şehir. O dönemde küçük bir yerleşim yeri olduğu için, Eskişehir’e Osmanlı çok büyük yatırımlar yapmamış. Ama Eskişehir çok önemli bir Cumhuriyet kentidir. Neredeyse Eskişehir’deki eserlerin yüzde 90’ı Cumhuriyet dönemine aittir. Eskişehirliler bu eserlere daha çok sahip çıkmalılar..
02.10.2010

Bir taraf sehirde kalan en buyuk rant alanini istiyor, digeri vermemek icin koruma kurulu karariyla burayi tescil ediyor.. Nefret ediyorum bu kisir siyasi cekismelerden... her iki tarafta cozum uretmek yerine satranctaki gibi karsilikli birbirlerini pat etme yoluna gidip olayi kilitliyorlar..

Olayi Koruma Kurulu Karariyla tescil edenlerin tarafindan ele alirsak adama sormazlar mi bu stadyum 45 yillik hic bir estetigi olmayan yapi nasil bir kultur mirasi oluyor diye? siz Odunpazarindaki tarihi evlerin cogunu nasil yikip yeniden yaptiysaniz bu stad niye yikilip yeniden yapilamiyor o zaman? Amerika'da 70 yillik 15-20 katli binalari yikip yerine gokdelen yapiyorlar.. Ingiltere'de 300 yillik tarihi mekanlar gerektiginde 500-600 metre farkli mekana tasiniyorlar orjinal parcalariyla... Tamam biz de buranin TOKI apartmanlariyla dolmasini istemiyoruz ama oturup anlasip baska alternatifler uzerine konusun.. Her 2 haftada bir TV'de gozuken bizim parklar veya porsukta yuzen gondollar degil o derme catma stadyum oluyor.. Bumudur Eskisehir'in marka degerini yukselten dusunce, modernligini tum Turkiye'ye gosterme şekli?

Stadyumun oldugu arazinin TOKI'ye devrini isteyen AKP tarafi da ilginc.. TOKI bu araziyi degil de baska biryerde cok daha buyuk bir arazi karsiliginda istenen stadi yapma konusunda niye ikna edilmiyor? Gercekten binlerce taraftari olan bir sehrin en onemli sorunlarindan birini cozmek istiyorsaniz dunyada kalan tek kara parcasi stadin yeriymis gibi davranmanin mantigi ne? Ver orayi, Al stadi formulune neden 3. bir mekan eklenmiyor.. Koskoca sehirde stadyum karsiligi istenecek baska bir yer kalmadi mi?

Bu cekismeler neticesinde olan acik tribunde yaz kış demeden titreyerek yillardir mac seyreden taraftara oluyor.. Hakikaten sorunu cozmeye niyetiniz varsa bu atismalari gazeteler uzerinden yapmak yerine bir masa etrafina toplasip konusarak halledin... Zira her iki tarafta sabirlari artik tasiriyor...  

Yıllar önce savaştan önce odunpazarından göc eden akrabalarım savaştan sonrada mahkemede lakabını hatırlayamadıgı icin oralar devlette kaldı şu anda bakıyorumda kimler ne gibi tartışmalarla paylaşmaya calışıyor cok acı cok

geçtiğimiz cumartesi günü mutalıp tarafına gitmiştim, kampüs ve hava alanı önünde batçık yol çalışması vardı, o bölgenin bu haliyle bu yol çalışmasına ihtiyaçı varmıydı, sanırım o bölgede bir şeyler olacak 

Alıntı yapılan thefasfis geçtiğimiz cumartesi günü mutalıp tarafına gitmiştim, kampüs ve hava alanı önünde batçık yol çalışması vardı, o bölgenin bu haliyle bu yol çalışmasına ihtiyaçı varmıydı, sanırım o bölgede bir şeyler olacak

Hava alanı ile ilgili çalışmalar devam ediyor...